126
موسسه حقوقی فرهنگی نوین پارس . ش ثبت 5214 www.parssea.org
بعضی گمان می کنند مکه یا مکا که در شهرها و ممالک ایران در بیستون آمده است مکه امروزی است . خیر مکه امروزی هرگز جزو ایران نبوده اصولاً ایرانی ها به غرب رود فرات و شامات می گفته اند اروپا یا آروبا یا عربا. اربا یا اربتا در زبان آرامی هخامنشی یا پهلوی یعنی غرب. هنوز هم در زبان آرامی به غروب خورشید می گویند اروبتا. سرزمین فعلی عربستان را ایرانیان به نام های احسا، بحران، نجد و حجاز می گفتند . عربستان در زبان فارسی یک نام جدید است. سواحل غربی و جنوبی خلیج فارس در دوران های متعددی جزو ایران بوده است حتی کمی قبل از اسلام پادشاهی لخمیان در فرات و در جنوب غرب خلیج فارس جزو ساسانیان و یا متحد ساسانیان بودند و همواره در جنگ علیه رومیان بخشی از سربازان ساسانی را تشکیل می دادند
Читать полностью…
🔻وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان گفته است که شبکه های تلویزیونی باید به رادیو تبدیل شوند.
منابع محلی در ولایت تخار گفته‌اند که مقام‌های حکومت طالبان در دیدار با خبرنگاران و مسئولان رسانه‌های محلی، دستور منع کامل عکاسی و تهیه گزارش‌های تصویری را در این ولایت صادر کرده‌اند.
به قول این منابع، مقامات که در میان آنها نماینده اداره استخبارات طالبان در تخار نیز حضور داشته، تاکید کرده‌اند که رسانه‌های تصویری باید به رادیو تبدیل شوند.
در قانون وزارت امر به معروف و نهی از منکر طرح موضوعات تمسخر‌آمیز و مسائل مورد مناقشه اسلامی ممنوع شده است.
وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان پیشتر تلویزیون «ملی» را در برخی ولایت‌ها از پوشش تصاویر اجسام زنده منع کرده بود.
این در حالی است که پیشتر یکی از مقام‌های این وزارت به بی‌بی‌سی گفته بود در صورت نیاز، انتشار و پخش تصویر مشکلی نخواهد داشت.
طالبان در نخستین دوره از حاکمیت خود در دهه ۹۰ میلادی در افغانستان تلویزیون، عکاسی و نقاشی از موجودات جاندار را به کلی منع و متخلفان را زندانی می‌کردند.
@BBCPersian
🌲🌞 فرتور قدیمی از قالى ابريشمى ایرانی(پرشن کارپت) در دفتر هيتلر
اين قالى اكنون در موزه ويكتوريا و آلبرت نگهدارى ميشود در آن زمان يك ميليون و چهارصد هزار تومان فروخته شد.
در نمایشگاه بزرگ تمدنی ویکتوریای لندن 350 اثر ایرانی نیز به نمایش گذاشته شد. مروری بر موزه‌های مشهور جهان
همشهری آنلاین- :
hamshahrionline.ir/xnFF فهرست آثار تمدنی ایران در سایر مناطق جهان *
https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_Iranian_artifacts_abroad
ردیف سوم:
مجتبی مینوی، ولی‌الله نصر، مهدی دیبا، حسن وحید دستگردی، میرزا یانس، بدیع‌الزمان فروزانفر، سعید نفیسی، جمیل صدقی زهاوی (عراق)، صادق رضازاده شفق، محمد فؤاد کوپرولو (ترکیه)، ابوالقاسم اعتصام‌زاده، محمد نظام‌الدین، ادوارد دنیسن راس، آشیکاگا آتسوجی (ژاپن)، زین‌العابدین رهنما، آ. آ. بولوتنیکوف (شوروی)، محمدطاهر رضوی (هند)، غلامرضا رشید یاسمی.
ردیف چهارم:
مایل تویسرکانی، احمد حامد صراف (عراق)، علی‌اصغر حکمت، یان ریپکا (چکسلواکی)، نصرالله فلسفی، محمد عشاق (هند)، آلکساندر فرایمان (شوروی)، سید عبد الکریم حسینی (حیدرآباد دکن ,هند)، عبدالعظیم قریب، علی نهاد بی (ترکیه)، شیخ‌الملک اورنگ، احمد بهمنیار، رحیم‌زاده صفوی.
ردیف پنجم:
ژوزف هاکن (فرانسه)، جلال همایی، یوری نیکولایویچ مار (شوروی)، علی قویم، آلکساندر روماسکویچ (شوروی)، یوزف اوربلی (شوروی)، جمشید جی اونوالا (هند).
ردیف ششم:
بهرام‌گور آنکلساریا (هند)، احمد کسروی، نصرالله تقوی، ولادیمیر مینورسکی (انگلستان)، عبدالحمید عبادی (مصر)، آنتونیو پاگلیارو (ایتالیا)، ملک کرم، ارنست کوهنل (آلمان)، عباس خلیلی، علی جواهرکلام، ال. آ. مایر (فلسطین).
در مراسم گرامیداشت فردوسی یک چهره بسیار مشهور و اولین برنده جایزه نوبل ادبیات در آسیا رابیندرانات تاگور حضور داشت او با هواپیمای هلندی پست که یک هواپیمای کوچک نامه رسان که بین مومبای تا هلند در هفت شهر فرود داشت از بمبی مومبای به کراچی و سپس بندر بوشهر آمد و از آنجا با ماشین و اسب خود را به تهران رساند. در آن زمان فقط هواپیمای نامه رسان وجود داشت و هواپیمای مسافری هنوز در ایران وجود نداشت. گزارش این سفر در مجله وزارت خارجه هند منتشر شده است و ترجمه مقاله در مجله اینترنتی دریای پارس سال ۱۳۹۳ منتشر شده است. تاگور در فرصتی که پیش آمد و با هواپیمای پستی هلندی که قرار بود به ایران برود از کلکته به الله آباد، از آنجا به جادپور و کراچی، و سپس به بندر جاسک پرواز کرد، و سرانجام در بندر بوشهر فرود آمد.
Tagore the Eternal Seeker : Footprints of a World Traveller”.
published by ICWA and Vij Books India Pvt Ltd, New Delhi,Tagor in .Iran page page 358-379 by Dr Mohammad Ajam
ISBN: 978-93-82652-95-3, 2015
https://www.sarkhat.com/fa/group/qjaqcx/
پیشوند تَرا:
ترا یکی از پیشوندهای قدیمی پارسی است.شاید با دراز ، فراز ، تراز هم ریشه باشد. ترا، به چم درازا ، سراسر ، سوی ، جهت است
در برابر Transe لاتین به کار می‌رود. زبانزَدهای زیر با بهره گیری از این پیشوند ساخته شده اند.
۱. تَراکُنش = کار جا‌به‌جایی پول و مانند آن
۲. تَرابَری = از این سو به آن سو بردن، حمل‌ونقل
۳. تَرانَما = چیزی که آن سویش نمایان باشد، شفّاف
۴. تَرامون = اندازه‌ی از این سو به آن سو، قُطر
۵. تَراداد = آن چه از سوی گذشته به سوی اکنون رسیده است، رسم، سنّت
۶. تَراگسیل = گسیل داشتن از این سو به سوی دیگر، انتقال
۷. تَراوژ = ترا + وژ، ورتایِ واز (در پرواز) هموگِ transfer
۸. تَرافرازنده = اِستعلایی، آن چه به بالا می رود. ترا + فرازنده(بالارونده)
۹. تَرانهادن = از این سو به آن سو نهادن
۱۰. تَرادیسی = از این دیسه(فُرم) به آن دیسه رفتن، تغییر شکل
۱۱. تَرازبانِش = از این زبان به زبان دیگر شدن، ترجمه
۱۲. تَراشِکاف = رخنه کردن در یک بازدارنده
۱۳. تَراتاب = ویژگی‌ای از ماده که گذر شید(نور) از خود را می پرزامد لیک نه به گونه‌ای که چیزهایی که در سوی دیگرش هستند به‌خوبی دیده شوند.
در اینکه فرش و قالی واژگان عربی نیست هیچ تردیدی نیست .
اما اینکه ریشه این دو واژه چی هست یک نظر این است که پرش و گورک ریشه آنها هست. نظر دوم تکمیل کننده است با این اضافه که پلاس. پلس ، گلیم ، گالیم هم در پارسی کهن بکار می رفته و ریشه فرش می تواند پلاس باشد. زیرا در زبان های ایرانی و همچنین در ترکی و آرامی و عربی ل» « ر » ، « س» ، «ش» به هم تبدیل می شوند همانطور که «گ ک» و« غ» به هم تبدیل می شود باید دانست که« ا » در خط کوفی وجود نداشته و نوشته نمی‌شده مثلا ملایکه را می نوشتند« ملیکه» سبحان سبحن یا خوراسان را می نوشتند خرسن. که هزاران نمونه می توان از این تبدیلات بیان کرد. پس تبدیل پلاس به فرش و گلیم به قالی از نظر زبان شناسی درست است .
پرش و پرچ در پارسی کهن یعنی گستردن و پهن کردن ،پلاس را پرش کن یعنی پلاس را پهن کن بگستران. پس پرچ و پرش هم می تواند تبدیل به فرش شود. قالی نیز می تواند از گورک باشدگورک و گورم به معنی پشم و پنبه و گور Gor به چم گرم است . گورپا یعنی گرم کننده پا ، که در تغییرات زبانی و یا در عربی به جوراب تبدیل شده است و در عربی جورب می گویند . بسیاری از این تغییرات در خود زبانهای ایرانی انجام شده و نه در زبان عربی و ربطی به معربات ندارد. گوریGori ، گر ، گرما ، گر گرفتن یعنی داغ شدن حتی واژه غوری یا قوری نیز ریشه در واژه گوری دارد. هنوز در بسیاری از لهجه های فارسی به آتش, گور Gor . گر . ألو. حتی هلوکاست در واقع الوکشت هست در زبان عبری ألو به هلو تبدیل می شود هلوکشت و هلوکست یعنی با أتش کشتن. مثلا به آتشخانه حمام های قدیم گرخن Gorkhan و گلخن می گفتند که تغییر یافته گورخانه است. توجه دارید که بسیاری از این واژگان از فارسی دری نیستند بلکه از زبانهای ایرانی هستند مثل سغدی ، لری، کردی ، اورامانی و ...
بسیاری از واژگانی را که عربی و یا معرب معرفی کرده اند هیچ ربطی به زبان عربی ندارند . که در این مورد در سالهای اخیر کتابهای خوبی منتشر شده است
بشنو از نی چون شکایت می‌کند
از جدایی‌ها حکایت می‌کند
کز نیستان تا مرا ببریده‌اند
در نفیرم مرد و زن نالیده‌اند
سینه خواهم شرحه شرحه از فراق
تا بگویم شرح درد اشتیاق
هر کسی کو دور ماند از اصل خویش
باز جوید روزگار وصل خویش
من به هر جمعیتی نالان شدم
جفت بدحالان و خوش‌حالان شدم
هر کسی از ظن خود شد یار من
از درون من نجست اسرار من
سر من از نالهٔ من دور نیست
لیک چشم و گوش را آن نور نیست
تن ز جان و جان ز تن مستور نیست
لیک کس را دید جان دستور نیست
آتش است این بانگ نای و نیست باد
هر که این آتش ندارد نیست باد
آتش عشق است کاندر نی فتاد
جوشش عشق است کاندر می فتاد
نی حریف هر که از یاری برید
پرده‌هایش پرده‌های ما درید
همچو نی زهری و تریاکی که دید
همچو نی دمساز و مشتاقی که دید
نی حدیث راه پر خون می‌کند
قصه‌های عشق مجنون می‌کند
محرم این هوش جز بیهوش نیست
مر زبان را مشتری جز گوش نیست
نی نامه
مثنوی مولانا
جایگاه پیوند دهنده، تاریخی و ادبی و فراقومی هزاران ساله زبان پارسی هرگز قابل انکار نیست.سخن ۸۵۰ سال پیش نظامی گنجوی در شمال‌غرب، توسط یک هم‌میهن بلوچ در جنوب‌شرق و فهم شاهنامه در خراسان برای تمام مردم زاگرس نشانگر اهمیت زبان فارسی است.فارسی زبان هیچ قومی نیست زبانی پیوندی است مملو از واژگان از همه زبانهای ایرانی
این فهم زبان مشترک، تفرقه بین اقوام ایران را بسی دشوار می کند
همه عالم تنست و ایران دل
نیست گوینده زین قیاس خجل
چونکه ایران دل زمین باشد
دل ز تن به بود یقین باشد
زان ولایت که سروران دارند
بهترین جای بهتران دارند
نظامی گنجوی خفته در باکو
سوی های چهارگانه در پارسی
اَپاختر: شمال
نیمروز:جَنوب
خورآسان(خراسان):شرق
خوربران:غرب
در نسک های پسین تر،خاور و باختر را به چم شرق و غرب آورده اند، اَپاختر به چم شمال است.
و خاور(خور ور ): خاور یعنی خور ور امد جایی که خورشید بر می آید و بالا می آید به زبان دری خورورامد . خاور. خاوران. خوراسان همه به معنی خورشید آمدن یا طلوع خورشید هست.
در شاهنامه ،گاه خاور به چم غرب است و گاه به چم شرق.
اما باید دانست که واژه شرق و غرب در زبان عربی هم ریشه فارسی دارد. شرق از شراق و شراق از چراغ گرفته شده است چراغ به دو شکل معرب شده شراق و سراج و از این دو فعل عربی هم صرف شده است.
غرب از واژه اربا هست اربا تغییر یافته أروپا هست أروپا یا عروپا یا عروبتا یعنی غرب. از واژه اروب در درازای تاریخ معانی بسیار زیاد ساخته شده است عرب،غرب، اعراب و عربه به معنی صحرا و بادیه و صحرا گرد همه این واژه ها یک ریشه دارند که در درازای تاریخ انشقاق پیدا کرده و معنی جدید یافته اند
فخرالدین اسعد گرگانی در ویس و رامین آورده است:
خوشا جایا بر و بوم خراسان
درو باش و جهان را می خور آسان
زبان پهلوی هر کاو شناسد
خوراسان آن بود کز وی خور آسد
خور آسد پهلوی باشد خور آید
عراق و پارس را خور زو بر آید
خراسان را بود معنی خور آیان
کجا از وی خور آید سوی ایران
واژگان پارس، فارس، پارت، پرسو، پرثوه و پارتیا ، پهله ، پهلوانی، پهلوی ،فهلوی همه یک ریشه دارند. به پهلوانی ، گورد و گندی نیز می گویند گورد و گردان و پهلوان به معنی جنگجو هست.
یک عطسه بد !!، دو عطسه خوب!!
به باور ایرانیان عطسه زدن در هنگام اقدام به کاری، تأثیر زیادی در انجام آن داشت. کلیور رایس در عهد قاجار می نویسد:
هنگامی که آنها قصد داشتند به سوی منزلگاهی حرکت کنند یکی از قاطرچی‌ها عطسه زد و بقیّه دست از کار کشیدن و تصمیم گرفتند که آن روز سفر نکنند. وقتی وی دلیل این کار را می‌پرسد، می‌گویند عطسه نشانهٔ بدشگونی است و آن را به فال بد می‌گیرند و می گویند ساعت (صحت) نیست.
وی متوجه شده بود که اگر بعد از عطسهٔ اول بلافاصله عطسهٔ دومی زده شود، آثار شوم !! آن از بین می‌رود. به همین دلیل مدعی است اکثر خارجیان، بعد از عطسهٔ اول بطور تصنّعی دوباره عطسه می‌زنند. در واقع آنها با این روش با عقاید مردم همراه شده و قصد داشتند تا به ظاهر اثر شوم عطسهٔ اول را از بین برده و ایرانیان باعث ایجاد تأخیر در انجام کارشان نشوند.
"خرافات عصر قاجار به روایت گردشگران اروپایی"، تاریخنامه خوارزمی(فصلنامه علمی-تخصصی) سال دوم، زمستان، 1393»
🌖سر میزو ، مهرگان 🌞
مهرگان امروزی میراثی از دوره ساسانی است اما بر خلاف تصور همگان ، مهرگان در زمانهای کهن بصورت ثابت در ۱۵ یا ۱۶ مهر نبوده و چرخش یکماه داشته است. مهرگان جشنهایی است که با شروع فصل سرما و سرمیزو مربوط است و کشاورزان برای جلو گیری از یخ زدگی محصولات آنها را جمع آوری و چارپایان پرواری نرینه را قربانی می کنند و گوشت آنها را در دیگ تف و سرخ کرده و نمک می زدند و در کیسه و انبان برای مصرف زمستان ذخیره می کردند. در این ماه دو رویداد نجومی انجام می شود برابری شب و روز یا میزان که انرا با آرم دو کفه ترازو نشان می دهندو همچنین ماه کامل پس هنگامیکه ماه کامل می شد جشن مهرگان می گرفتند. ماه کامل را برات یا روشنایی و هلال ماه را کمون می گفتند اعتقاد بر این بود که ارواح در این شبها به محل اقوام بر می گردند. پس مهرگان سه پدیده دارد سرما شروع می شود، شب و روز برابر می شود و ماه کامل می شود. روز این رویداد هر سال متفاوت هست یک سال ممکن است ابتدای مهر صورت بگیرد و سالی دیگر ممکن است در نیمه مهر یا اخر مهر صورت بگیرد اما به هر حال جشن مهر در شب‌های کامل ماه انجام می شده که حداکثر شش شب است، سیزدهم ماه تا شانزدهم ماه ، پس مبنای مهرگان هم ماه هست و هم خورشید. مهرگان آنقدر مهم است که عربی شده آن به شکل مهرجان به هر جشنی گفته می شود این جشن را در هند کوجاکیری پورنیما و دیوالی می گویند چینی ها و ژاپنی ها و کره ای هم چنین جشنی داشته اند آنرا بون می گویند اما هندی ها آنرا هنوز هم بطور گسترده برگزار می کنند و هنوز هم مبنای آن سر میزو و کامل شدن ماه است. مهرگان از عهد کهن تا کنون تغییراتی داشته است.
در زمان ساسانیان، بر این باور بودند که اهوره‌مزدا، یاقوت را در روز نوروز و زبرجد را در روز مهرگان آفریده‌است و در این روز ، کاوه آهنگر علیه ضحاک به پاخاست و فریدون بر اژیدهاک (ضحاک) پیروز شد.
مهر یا میترا در زبان پارسی، به چم «فروغ، روشنایی، دوستی، پیوستگی، پیوند و محبت» است و ضد دروغ، دروغ‌گویی، پیمان‌شکنی و نامهربانی است. فلسفه جشن مهرگان سپاسگزاری از پروردگار به خاطر نعمت‌هایی است که به انسان ارزانی داشته و استوار کردن دوستی‌ها و مهرورزی میان انسان‌هاست و ارتباط معنوی با روح مردگان نیز دارد که در جشن دیگری بنام برات هم هنوز در ایران تکرار می شود و شاید مراسم برات در نیمه شعبان ، قمری کردن همان مهرگان کهن باشد.
در دوران بسیار قدیم در ایران برابری روز و شب را که سالانه دوبار روی می دهد یک بار روز نوروز و یکبار اول مهر و همچنین بزرگترین روز و بزرگترین شب را جشن می گرفتند البته در آن زمان مانند امروز استاندارد علمی و دقیق نداشت . و ممکن بود در هر منطقه با منطقه دیگر زمان آن چند روز متفاوت باشد. زیرا تعیین برابری روز و شب یا بلند ترین و کوتاه ترین شب با ابزارهای ابتدایی مانند پنگان و استریاب بود. بوداییان شرقی و ژاپنی ها در روز اعتدال پاییزی اول مهر برابر با 15 ماه و 22 سپتامبر مراسم تکریم مردگان دارند و در ژاپن تعطیل رسمی و ملی است از آرامگاه نیاکانشان دیدار می کنند و شمع و عود روشن می کنند.
🔥🌾🌻🌕☸♋
مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو* یادم از کِشته خویش آمد و هنگام درو
گفتم ای بخت بخفتیدی و خورشید دمید *
گفت با این همه از سابقه نومید مشو
خیزید و خز آرید که هنگام خزانست🌲
باد خنک از جانب خوارزم وَزانست..
برگرفته از مجله دریای پارس، محمد عجم پژوهشگر تاریخ و تمدن ملل جاده ابریشم، ۱۳۹۹
سین‌کیان ختن و تاج‌گورگان؛ مرز ایران و توران
در فلات پامیر، بام جهانِ تاجیکان، در دامنه‌های جنوبی کوه مشتاق، دشتی سبز و بی‌کران گسترده است و این سبزه‌زار مخملین، شهری کوچک و صمیمی را به نام «تاشقورقان» (تاج‌گرگان) در آغوش دارد که در آن و در کوه‌ها و مرغزاران پیرامون آن، عشایر فارسی‌زبان تاجیک زندگی می‌کنند که خود را، نه عشایر، که «سرکوهی» می‌نامند. تاشقورقان یکی از شهرهای ایالت سین‌کیان (یا شین‌جیان: ایالت خودمختار باختر چین) است و عشایر تاجیکِ این سامان جزو قومیت‌های چین به شمار می‌آیند.
کوه مشتاق با بلندای 7555 متر از سطح دریا، پدر قله‌های یخین جهان نامیده می‌شود و در تمامی سال پوشیده از برف است و درون بریدگی‌های فراوان آن، یخچال‌های طبیعی بسیار پدید آمده است. تاشقورقان نیز با بلندای بیش از 3600 متر از سطح دریا، پس از تبت، دومین نقطه‌ی بلند مسکونی است که تاکنون بشر زیسته است و از این رو که کوه‌های برف‌آلود و یخ‌آگین از هر سو دشت سبز و گسترده‌ی تاشقورقان را در میان گرفته‌اند، اینان منابعی سرشار از آب و چمن‌زارهای بزرگ و چراگاه‌های سرسبز و طبیعتی زیبا را در اختیار دارند و همچون دیگر عشایر در همه‌ی سرزمین‌ها به دام‌داری و کشاورزی روزگار می‌گذرانند و سرمای بی‌کران زمستانِ درازمدت، آنان را مقاوم کرده و با پشت‌کاری شگفت‌انگیز پرورده است.
کوه افراسیاب و دره‌ی شینگان، کوه استون (ستون)، کوه شونغار (یا شنگار)4 از جمله کوه‌های آن سامان‌اند و رودخانه‌ی پر آب تاشقورقان و رود نامبردار «زرافشان» از میان این سرزمین می‌گذرد...
تاجیکان این سامان به شاخه‌ای از زبان فارسی سخن می‌گویند که فارسی «سرکوهی» (سریقلی. سریکله) نامیده می‌شود. این زبان از خانواده‌ی زبانهای ایرانی خاور پامیر به شمار می‌رود و از آنجا که سالیانی پیش درباره‌ی زبان فارسی تاشقورقان، پژوهش‌هایی انجام گرفته است
آثار تاریخی، افسانه‌ها و روایات
مهم‌ترین اثر تاریخی که از روزگاران کهن در تاشقورقان به جای مانده است، بنایی است سنگی که بر فراز تپه‌ای بلند در کنار شهر جای دارد و به آن در زبان محلی «کهنه» یا «مول» می‌گویند. گروهی این ساختمان سنگی و بزرگ را، به این دلیل که در دامان کوه افراسیاب قرار دارد، «قلعه‌ی افراسیاب» می‌نامند.
روبه‌روی این قلعه‌ی سنگی و بر روی تپه‌ای دیگر به نام «شاه اولیاء» بنایی است که به آن «برج آتش‌پرستان» می‌گویند. این بنا با ساختمان خشت و ساروج و رواق‌ها (رواگها) و تاق و تاقچه‌های گوناگون ساخته شده است و در میان سقفِ گنبدی آن، سوراخی گرد و بزرگ بنا شده است که گویا برای خارج شدن دود آتش باشد.
چند بنای باستانی دیگر در تاشقورقان و پیرامون آن موجود است که نخستین آنها قلعه‌ی سنگی دیگری است بر فراز یکی از کوه‌های بلند آن سامان، که افسانه‌ی قلعه به یک «بانو» برمی‌گردد. پژوهشی درباره‌ی این بنا از جهت دانش باستانشناسی انجام نگرفته است. بر پایه‌ی روایت‌هایی که در میان عشایر تاجیک رواج دارد، یک دوشیزه‌ی پاک‌دامن به کوه رفت، در آن جا از خورشید بارور شد و فرزندی که از پیوند این «نخستین بانو» با فروغ پدید آمد، پدر تاجیکان است و از این‌روست که تاجیکان خود را فرزندان آفتاب می‌خوانند. این دوشیزه، در اسطوره‌های کهن یادآور آناهیتاست.
دیگر، نهری است در نزدیکی تاشقورقان به درازای هشتاد کیلومتر که می‌گویند به دست فرهاد کنده شده است و به آن «اوستانگ فرهاد» می‌گویند. بر پایه‌ی داستان‌های تاجیک، هنگامی که شیرین و فرهاد به هم دل باختند، خسرو برای آنکه این رقیب عشقی را از میدان به در کند به فرهاد گفت اگر این نهر را بکنی که آب را از کوه به تاشقورقان بیاورد، من از شیرین می‌گذرم. فرهاد برای رسیدن به معشوق، دست به کار کندن این نهر شد. پس از آن که هشتاد کیلومتر کند، خسرو با کمک پیرزنی بداندیش نیرنگ زد. پیرزن به سوی فرهاد رفت و گفت: دیگر خود را رنجه مکن که خسرو با شیرین پیوند زناشویی بست. فرهاد در کنار نهر ناتمام‌مانده‌ی خود، از اندوه جان سپرد.
از دیگر بناهای کهن تاشقورقان، سنگ‌چینی بزرگ در یکی از کوه‌پایه‌های پیرامون آن‌جاست که در روایت‌های تاجیک، آنجا را «مزار رستم» می‌گویند و دشتی سبز را که در دامن این گورگاه جای دارد، آوردگاه «رستم و سهراب» می‌دانند. در روایت‌های تاجیکان، افراسیاب شخصیتی منفی و منفور دارد.
دیگر، درختی است در تاشقورقان که بر پایه‌ی داستان‌های تاجیک، همان است که تیر آرش بر آن نشست و مرز ایران و توران از یک‌دیگر باز شناخته شد. به این درخت نیز «درخت آرش» می‌گویند و به همین دلیل کوه افراسیاب و دره‌ی شینگان را که در کنار آن است «مرز ایران و توران» می‌خوانند.
یونسکو این فیلم را از محور تاریخی پیروز آباد فارس منتشر کرد
بدون شک یکی از برجسته ترین مسیر گردشگری و تاریخی در کشور، آسه هخامنشی در استان فارس می باشد.
وجود آثار مهمی از دوران هخامنشی همچون میراث جهانی تخت جمشید و نقش رستم در شهرستان مرودشت و میراث جهانی پاسارگاد در شهرستان پاسارگاد دلیل نامگذاری این مجموعه می باشد.
در مورد ریشه واژه عراق چند نظر وجود دارد. که همگی باور دارند عراق واژه ای معرب شده است اما اینکه از چه واژه ای معرب شده است عده ای می گویند: از اروک معرب شده است زیرا ارگ، اروک ، اریکه و معرب آن عرش ، عریش همگی یک ریشه دارند به معنی پایتخت یا قلعه شاه نشین ، ارگ شاهی یعنی قلعه فرمانروا یا پایتخت و به چم شهر نیز می باشد اروک تلفظ سومری ارگ است به همان معنی ارگ و شهر ، بطوریکه شهر اصلی سومریان را اروک یا ارگ و اور می گفتند. واژه اروک و ارگ هنوز هم در لهجه های فارسی به معنی قلعه هست. بعضی گفته عراق معرب از ایراگستان است که به ارگ و اراک و بعدها به عراق تبدیل شده است. بعضی نیز عراق را تغییر یافته واژه ایران می دانند اما قابل قبول ترین نظریه همان است که عراق با ارگ و اراک و اورک پیوند دارد همگی به چم قلعه و شهر است.
Читать полностью…
یک شماره از نشریه نشنال جیوگرافی یکصد سال پیش آوریل 1921 میلادی، به ایران اختصاص داشت که حاوی گزارش و تصاویر بسیار زیبایی از ایران است.
Читать полностью…
انجمن جغرافیایی سلطنتی و دولتی بریتانیا در سال ۱۸۹۲ در این نقشه جزایر سه گانه را جزو ایران دانسته است در آن زمان بریتانیا حاکمیت و قیمومیت بر سرزمین های امارات ساحل متصالحه یعنی امارات امروزی را داشته اما بعدها انگلیس اقدام به ادعای مالکیت جزایر بنفع شیوخ کرد. آن زمان امارات را ساحل پایریت یعنی ساحل گرسنگان (قرصنه) و دزدان می نامیدند.
Читать полностью…
آزادی های اساسی برای توسعه پایدار
آمارتیا سن در کتاب «توسعه به مثابه آزادی» پنج نوع آزادی اساسی را معرفی می‌کند که برای توسعه انسانی ضروری هستند:
1. آزادی‌های سیاسی (Political Freedoms): شامل حقوق مدنی و سیاسی مانند حق رای، آزادی بیان، و امکان مشارکت در انتخاب مقامات دولتی و تصمیم‌گیری‌های سیاسی.
2. امکانات اقتصادی (Economic Facilities): دسترسی به منابع اقتصادی مانند اشتغال، دسترسی به بازارها، و توانایی بهبود وضعیت اقتصادی خود از طریق مشارکت در فعالیت‌های اقتصادی.
3. فرصت‌های اجتماعی (Social Opportunities): فراهم‌سازی دسترسی به آموزش و بهداشت، که از طریق آن افراد می‌توانند به توسعه شخصی خود بپردازند و توانایی‌های خود را ارتقا دهند.
4. ضمانت‌های شفافیت (Transparency Guarantees): نیاز به حاکمیت شفاف و بدون فساد که افراد را از دسیسه‌های اقتصادی و سوءاستفاده‌ها محافظت کند.
5. امنیت حفاظتی (Protective Security): فراهم کردن حمایت‌های اجتماعی از جمله بیمه بیکاری، تأمین اجتماعی، و کمک به افراد در مواجهه با بحران‌ها و فقر شدید.
این آزادی‌ها با هم تعامل دارند و سن معتقد است که توسعه پایدار و واقعی وقتی پایدار می شود که تقویت و تحکیم این آزادی‌ها جدی باشد.
یک نمونه دیگر از نامه فیصل بن ترکی پدر بزرگ عبدالعزیز آل سعود بنیانگذار کشور سعودی در سال ۱۲۳۰ برای ناصرالدین شاه ، طبق معمول و مرسوم آن زمان جهان عرب عبارت خلیج فارس در این سند هم بکار رفته است . در خط چهارم. با وکیل سرکار در خلیج فارس گفتگو شد و ...
Читать полностью…
در این روز (12 مهر) سال 1313 ساختمان تازه آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی شاعر مشهور ایرانی گشایش یافت و مراسم موسوم به «جشن‌های هزاره فردوسی» با حضور ایران شناسان آغاز شد.
شرکت‌کنندگان در همایش هزاره فردوسی در مقابل تالار دارالفنون، تهران.
ردیف اول (نشسته):
حیدرعلی کمالی (ترکیه)، محمدتقی بهار، هانری ماسه (فرانسه)، عباس اقبال، عیسی صدیق، محمد آقااوغلو (آمریکا)، فرانکلین گونتر (آمریکا)، سباسستیان بک (آلمان).
ردیف دوم:
جان درینک‌واتر (انگلستان)، عبدالوهاب عزام (مصر)، ژرژ کونتنو (فرانسه)، ابراهیم حکیمی، یوگنی برتلس (شوروی)، سفیر شوروی، حسن اسفندیاری، محمدعلی فروغی، خانم گدار، دستور نوشیروان (هند)، آرتور کریستنسن (دانمارک)، فریدریش زاره (آلمان)، عبدالحسین شیبانی، حسن پیرنیا.
در زبان فارسی «ها » «ان» در پایان اسم ، در محاوره ن حذف می شود. مانند کردا. لرا. درختا. حیونا. تهرانیا،مشدیا،کرمانیا نشانه جمع است و نباید ❌ از قالب یا وزن جمع عربی استفاده کرد:
❌ اساتید
✅ استادان
✅ استادها
❌ اَکراد
✅ کُردها
❌ اَفاغنه
✅ افغانستانی‌ها
❌ بنادر
✅ بندرها
❌ بَساتین
✅ بستان‌ها
❌ تواریخ
✅ تاریخ‌ها
❌ دراویش
✅ درویشان
✅ درویش‌ها
❌ دَساتیر
✅ دستورها
❌ دفاتر
✅ دفترها
❌ دَواوین
✅ دیوان‌ها
❌ فَرامین
✅ فرمان‌ها
❌ میادین
✅ میدان‌ها
تخریب تپه_پیرو در کاخک گناباد ( در ۱ کیلومتری شرق ایدو و ۲ کیلومتری غرب کاخک
این تپه در ۳۰۰ متری غرب قلعه سفید
و مُشرِف بر این آبادی است .
منطقه براکوه گناباد محل رویدادهای تاریخی مهمی است و در دوره های پایتخت موقت و یا مرکز استقرار ارتش در مسیر توران و ایران مرکزی بوده است آثار ساسانی و اشکانی در این منطقه وجود دارد از جمله آنها قله شاه نشین زیبد گناباد هست که غرفه های داخل آن توسط دفینه یابها کشف و غارت شده است .
بجای پرفسور می توان گفت: دانشمند، پندمند، وندادمند ، پندادگر، پندگر، فنددان، اندرزمند، اندرزبد. فن تغییر یافته و عربی شده پند هست.
بجای اصیل می توان گفت:
بوندار، بندار،بیخمند، بیخدار.
بجای اصلا می توان گفت : بیخی، پایه،
بجای اساسأ می توان گفت : پایه ای ، تهدابی ، از بیخ .
واژگانی که در عربی مانند اصولا، کلا ، جمعا ، شکلا ،قلبا نوشته می شوند
در فارسی آنها را باید بشکل اصولن.کلن.جمعن.شکلن. قلبن. نوشت زیرا این ن در زبان عربی وارداتی است و در اصل انتهای آنها به «ان» بوده است که ادغام شده است این «ان» در زبان فارسی و آرامی صفت ساز و کثرت ساز هست. که در اساس از همان «ان» علامت جمع فارسی تقلید شده است تا به مفهوم دیگری بکار رود.
خیلی ها باور ندارند که تا دویست سال قبل جغرافیای زبان فارسی بسیار بزرگتر از جغرافیای زبان های انگلیسی و فرانسوی و اسپانیایی بود. ابن بتوته (بطوطه)
زبان فارسی را فرا گرفت و در تمام جغرافیایی بزرگی که مسافرت کرد از اناطولی تا هند و چین با فارسی مشکل کلامی خود را بر طرف می کرد او حتی در بند زیتون چین بین کره و ژاپن ، فارس زبانها را ملاقات کرد که او را میزبانی کردند. زبانها را امپراتوری ها می سازند و توسعه می دهند زبان فارسی زبان امپراتوری های بزرگی بوده است از هخامنشیان تا گورکانیان هند پس میراث فراوانی از خود بجای گذاشته اند اما آیا می دانید توسعه زبان عربی نیز مدیون امپراتوری های ایرانی است؟ قبل از همه امپراتوری هخامنشیان در توسعه زبان آرامی در جغرافیای بزرگی کمک کردند بعد از آن و حتی ساسانیان این زبان را توسعه دادند و این زبان در دوره امویان و عباسیان تبدیل به زبان عربی شد یعنی بستر گسترش زبان عربی فصیح را زبان آرامی امپراتوری های ایران فراهم کردند هفتاد درصد واژگان عربی کتابی از زبان آرامی زاگرس است و زبان آرامی مملو از واژگان ایرانی است. بی جهت نیست که فارسی را زبان دوم جهان اسلام می دانند.
سهل انگاری ها همچنان فاجعه می افریند.
کفشهای کهنه و پاره این جان‌باخته معدن طبس گویای همه چیز است، وقتی کارفرمایان بفکر ثروت اندوزی سریع از هر راه و روشی هستند تجهیزات و ایمنی کارگر برای او اهمیتی ندارد، در آفریقای جنوبی معادن الماس هزار متر زیر زمین قرار دارد اما هرگز حادثه ای اینچنین روی نمی دهد زیرا اول ایمنی و بعد کار و ثروت اندوزی ملاک هست. مصیبتی بالاتر از این نیست که در جامعه ای مرگ انسانها به امری عادی تبدیل شده باشد.
از خون ِ جوانان ِ وطن لاله دمیده
از ماتم ِ سرو قدشان سرو خمیده
در سایه‌ی گل، بلبل از این غصه خزیده
گل نیز چو من در غمشان جامه دریده
چه کج رفتاری ای چرخ!
چه بد کرداری ای چرخ!
سر کین داری ای چرخ!
نه دین داری، نه آیین داری ای چرخ!
خوابند وکیلان و خرابند وزیران
بردند به سرقت همه سیم و زر ِ ایران
ما را نگذارند به یک خانه‌ی ویران
یا رب بستان داد ِ فقیران ز امیران
تقدیم به خانواده کارگران معدن طبس که جانشان را فدای لقمه ای نان برای خانواده خود نمودند ! نیمی از سال گذشت و نیمی دیگر در راه بود و این کارگران چشم انتظار روزهای بهتر برای فرزندان
تاریخچه تریاک در ایران
کوکنار تریاک از زمانهای دور در ایران کشت می‌شده اما بسیار محدود، در طبیعت ایران بویژه مناطق کوهستانی و حاشیه کویر بطور خودرو شقایق و لاله می روید که از خانواده کوکنار است
اما در دوره قاجار کشت گسترده خشخاش به منظور صادرات آغاز شد. در سال ۱۸۵۹ میلادی ۳۰۰ صندوق، در ۱۸۸۹ میلادی نزدیک به دو هزار صندوق تریاک و در سال ۱۹۰۷ حدود ۱۰ هزار صندوق از ایران صادر شد که رشد سریع تولید این محصول را نشان می‌دهد.
به نوشته چاپ ۱۹۱۱ دانشنامه بریتانیکا؛ سود قابل توجه فروش تریاک موجب شد تا زمین‌های مخصوص کشت غلات، پنبه و محصولات دیگر به خشخاش‌کاری اختصاص پیدا کند و نتیجه آن یک قحطی بزرگ در سالهای ۱۷۲–۱۸۷۱ بود که خشکسالی و عوامل دیگری هم در آن دخیل بودند. به ویژه در اصفهان که رودها و نهرهای زیادی در آن واقع بود. در شیراز، بهبهان و کرمانشاه بیشتر زمین‌ها به کشت این محصول اختصاص یافت و همین موجب کمیابی و گرانی گندم و غلات دیگر شد. مرغوبترین تریاک در دزفول و شوشتر کشت میشد و تریاک یزد و ساری و بابل هم تریاک مرغوبی بود.
در سال ۱۹۰۷ حدود نیمی از کل صادرات تریاک ایران به چین می‌رفت. بیشتر صادرات از بندرعباس و بوشهر به بنادر هنگ کنگ و مالزی می‌رفت و بخش کوچکی هم از طریق زمینی از مسیر بخارا - خجند - کاشغر وارد غرب چین میشد. بریتانیا دومین مقصد صادرات تریاک ایران بود. مقدار کمی هم از طریق زمینی به استانبول فروخته میشد و بخشی از آن پس از مخلوط شدن با داروهای محلی به اروپا فروخته میشد. بخشی نیز به زنگبار در شرق آفریقا فروخته شده و مقداری هم از طریق بلوچستان به هند قاچاق میشد.عمده این تجارت در دست انگلیسی ها بود
بیشتر تریاکی که به لندن فروخته میشد دوباره صادر میشد. فقط بخش کوچکی در داخل انگلستان مصرف شده و از آن برای تولید کدئین استفاده میشد. به گفته دکتر رویل؛ تریاک ایرانی ۷۵ تا ۸۴ درصد محلول در آب بود و ۱۳ تا ۳۰ درصد گلوکز (قند) داشت..
بهترین تریاک ایران که بعدها به «تریاک سناتوری» شهرت یافت در ماهان کرمان کشت میشد. دکتر پولاک، پزشک ناصرالدین شاه در این مورد نوشته است: «تریاک ماهان بسیار قوی است. جنس نامرغوب از شاهزاده عبدالعظیم و کاشان و قم به دست می‌آید. مصرف آن عمومیت دارد، و مانند حشیش سرشگستگی ندارد، و قبول عامه یافته است. تقریبا هر ایرانی که بتواند از عهده خرج آن برآید، حداقل روزی یک بار حب تریاک می‌خورد، و در ساحل خزر مصرف دو برابر مناطق دیگر است.» قیمت تریاک هم در این دوره بسیار ارزان بود. قهوه‌خانه عرش در خیابان چراغ گاز تهران از پاتوق‌های شیره‌ای‌ها و تریاکی‌ها بود و در آنجا قیمت دو استکان چای ۳ شاهی و قیمت سه مثقال تریاک و یک وعده قلیان ۷ شاهی بود.
انسانهای صادق به صداقت حرف هیچکس شک نمی کنند و حرفِ همه را باور دارند !
انسانهای دروغگو تقریبا حرف هیچکس را باور ندارند و معتقدند که همه دروغ می گویند.
انسانهای امیدوار همواره در حال امیدوار کردن دیگرانند، انسانهای نا امید همیشه آیه یاس می خوانند.
انسانهای حسود همیشه فکر می کنند که همه به آنها حسادت می کنند.
انسانهای حیله گر معتقدند که همه مشغول توطئه هستند،
انسانهای شریف همه را شرافتمند می دانند.
انسانهای بزرگوار بیشترین کلامشان، تشکر از دیگران است
ذات هرکس هرجور باشد با همون چشم بقیه رو میبیند.
اصلاح ذات کار دشواری است اما شدنی است. در یک جامعه سالم انسانهای ناسالم کمتر رشد می کنند.
پروین گنابادی .
#مکافات_کار_بد
بر پایه دات های گیتیک( قوانین فیزیک):
هر کنشی را واکنشی خواهد بود؛ برخی کارما خوانند، برخی مکافات عمل و.... اما بر اساس،هر باوری که داشته باشید، نتیجه هر ذره کنش خوب و بد کسان، به آنها باز خواهد گشت.
روی سخن با شماست:
اگر روزی روزگاری، قدرت و مکنت یافتی یا یافته ای، متوجه باش که نتیجه کنش،سرانجام به تو بازخواهد گشت، رد خور ندارد و حتی بازماندگان تو را نشانه خواهد رفت!
در چند دهه زندگی، نتیجه کنش های تکان دهنده را سخت تکان دهنده دیدیم!
چنین داد پاسخ که آمد نشان
ز گفتار آن مهتر سرکشان
که تخم بدی تا توانی مکار
چو کاری برت بر دهد روزگار
#فردوسی
مشو شادمان گر بدی کرده ای
کـه آزرده گـردی،گـر آزرده ای
#فردوسی
این جـهـان کـوه است و فـعل مـا نـدا
بـاز گــردد ایــن نـداهـا را صــدا
چون که بد کردی بترس ایمن مباش. ز آنکه تخم است و برویاند خداش
#مولانای_بلخی
از مکافات عمل، غافل مشو
گندم از گندم بروید، جو ز جو
دیدی که خون ناحق پروانه، شمع را
چندان امان نداد، که شب را سحر کند
هر بد که می کنی تو، مپندار کان بدی
دوران فرو گذارد و گردون رها کند
قرض است، کارهای بدت، نزد روزگار
یک روز، اگر ز عمر تو ماند، ادا کند
چو بد کردی، مباش ایمن ز آفات
که واجب شد طبیعت را مکافات
سپهر آیینه عدل‌ست و شاید
که هرچ آن از تو بیند وا نماید
منادی شد جهان را هر که بد کرد
نه با جان‌ِ کسی، با جان خود کرد
مگر نشنیدی از فراش این راه
که هر کو چاه کند، افتاد در چاه
سرای آفرینش، سرسری نیست
زمین و آسمان، بی‌داوری نیست
#نظامی_گنجوی
چون تیغ به دست آری،مردم نتوان کُشت
نزدیک خداوند ،بدی نیست فرامُشت
این تیغ نه از بهر ستمکاران کردند
انگور نه از بهر نَبیدست به چرخُشت
انگشت مکن رنجه به در کوفتن کَس
تا کس نکند رنجه به در کوفتَنَت مُشت
#ناصر_خسرو
زدی ضربتی، ضربتی نوش کن!
کلوخ انداز را پاداش، سنگ است!
نغمه های جاودانه
دل نهادم به صبوری که جز این چاره ندانم
آشتی‌نامه یک سند کهن و عهدنامه‌ای است به خط سریانی و زبان عربی اعتقاد بر این هست محمّد ص پیامبر اسلام، آن را با دِیرِ کاترینِ مقدس در صحرای سینا منعقد کرده‌است. در این سند امنیت و امتیازات دیگر به راهبان این صومعه اعطا شده و شکل دست به‌عنوان امضا بر پای آن دیده می‌شود که گفته شده دست پیامبر اسلام، است. بعضی گفته اند کاتب آن حضرت علی ع بوده است اما در مجموع چند اشکال بر دوره زمانی این کاغذ وارد شده است واژه آشتی نامه و چند واژه فارسی دیگر و تعداد زیادی واژه آرامی سریانی و تصویر مناره مسجد که در قرون اولیه اسلام مناره مرسوم نبوده و همچنین در منابع اسلامی از این سند یاد نشده است که تردید ایجاد می کند این نوشته مربوط به زمان پیامبر ص باشد احتمال میدهند مربوط به اواخر دوره عباسیان و مأمون باشد .
آشتی‌نامه
یک نسخه از این سند در دِیر کاترین مقدس در مصر و نسخه‌ای دیگر در صومعهٔ سیمونوپترا (دیر صخرهٔ شمعون) در یونان نگاهداری می‌شود.
این سند را در زبانهای اروپایی نیز Ashtiname محمد می‌نامند
در کتابهای قدیم اشتباهات نگارشی فراوانی هست بخشی از این اشتباهات این بود که تا چهارصد سال اول اسلام در خط کوفی حرفهای: گ چ پ ژ وجود نداشت و خط کوفی هیچ نقطه و اعراب و آ و همزه نداشت پس هم در نوشتن اشتباه میشد هم در خواندن و این اشتباهات مخرب در زمان انتقال به خط جدید فارسی هم تکرار شد بعضی کتابهایی که پس از اختراع خط جدید نقطه دار نوشته شده هم حتی تا دو قرن بعد گ چ پ ژ نداشتند و یک ضایعه بزرگی در ثبت درست نام های جغرافیایی و حتی واژگان بوجود آمد یک نمونه آن ثبت جنابذ، ینابد، کنابذ ، کنابد، قوناباد بجای گناباد و بحستان ،بیستان،بهستان، بجستو بجای بجستان در کتب مختلف عربی و فارسی است. بلاذری و منابع دیگر جنگ نیزک ترخان با یزدگرد سوم آخرین امپراتور ایران را در حد و مرز ایالت مرو در گناباد (جنابذ) نوشته ، طبری همین نام را با غلط املایی جنلیدان ثبت کرده هیچکس تا کنون متوجه این غلط نگارشی و اصلاح آن نشده و این خطا همچنان در کتب تاریخ ادامه دارد. فتوح البلدان ترجمه فارسی ص ۷۴ تا ۷۶ در شرح جنگ نیزک طرخان نوشته است مرزبان مرو وقتی خبر ورود کاروان یزدگرد به گناباد را توسط پیک دریافت کرد عازم این شهر شد تا شخصا شاه را استقبال کند و پیام ماهوی سورانی شاه هپتالی خراسان تحویل دهد، اما مدتی بعد پیام دیگری دریافت کرد که شرط ورود یزدگرد به مرو این است که دخترش را به ماهوی بدهد تا ماهوی نیز از تخت و تاج شاه حمایت کند ، این درخواست را درباریان بشدت رد کردند و یزدگرد نامه ای نوشت و ماهوی را نوکر خطاب کرد و گفت حساب و کتاب مالیات چند سال را نداده ای و باید فورا خراج بفرستی ، ماهوی سوری نیز خشمگین شد و لشکری عظیم فرستاد و به نیزک ترخان دستور قتل و غارت داد و ترخان چنین کرد و کاروان یزدگرد غارت شد و همراهانش کشته شدند. فتوح البلدان بعد از آن نمی گوید که چه بر سر یزدگرد در آمد اما نظر دقیق تر این است که یزدگرد نیز در همین جنگ کشته شده و همسر و دختران و زنان اسیر و سر او با تاج و درفش نزد ماهوی فرستاده شده است.
بر اساس ارزیابی های تاریخی و باستانشناسی یزدگرد بیش از شش ماه در تنگل زیبد گناباد و در قلعه شاه نشین و سر چشمه و در صوفه اقامت داشته است.